Marul
Ana yurdu Sibirya olan marulu Latinler ve Romalılar da biliyordu. Roma İmparatoru Augustus sağlığına marul sayesinde kavuştu. Yıllardan beri süregelen karaciğer hastalığını marul iyileştirmişti.
Kıvırcık ve göbekli marul olmak üzere ülkemizde yalnızca iki türü yetişir. Avrupalılar ayrıca "dikenli marul" ya da "yabani marul" adı verilen, yüksek boylu, mavi yapraklı bir marulun da salata ve yemeğini yaparlar.
Nasıl Alacaksınız?
1- Göbekli marulun ortası filiz çıkarmayacak.
2- Elinizi ortaya daldırdığınızda göbek elinize gelecek.
3- Kıvırcık marul yeşil ve sıkı olacak, yaprakları salkım saçak olmayacak.
Nasıl Yiyeceksiniz?
Marulda demir, kalsiyum ve fosfor gibi madensel tuzlar, klorofil ve A, B, C, D ve E vitaminleri var. A, D ve E vitaminleri güneş ışığına ve havaya B ve C vitaminleri ise sıcağa karşı duyarlıdır. Marul alır almaz tüketin, aksi takdirde içindeki bazı vitaminler gün ışığı ve havadan etkilenerek besin değerlerinin bir kısmını yitirir, ayrıca yapraklan da buruşur. İlla bekletmeniz gerekiyorsa, içi su dolu bir kaba koyun ve kapağını kapatın. Buzdolabında fazla durursa çürür. Yere yakın, toprakla temasta olan bir bitkidir. Mikroplardan ve zehirli kimyasal artıklardan korunmak için, yaprakları tek tek açarak marulu bir kaç sudan geçirerek iyice yıkayın. Hatta sirke ya da limon katılmış suda bir saat kadar bekletirseniz daha iyi olur.
Yararları:
Kanı mikroplardan temizler.
Gut hastalığına karşı etkili bir ilaçtır.
Şeker hastalarının dostudur, kandaki şeker oranını düşürür.
İdrar söktürerek zehirli artıkları dışarı atar, tansiyonu ayarlar.
Kadınların ay hali sancılarını hafifletir.
Fiziksel ve zihinsel yorgunluktan giderir.
Organizmanın madensel tuz ve vitamin gereksinimini karşılar.
Uyku verir.
"Hadım Otu":
Beslenme ve doğa uzmanı Maurice Messegue marul hakkında şunları yazar: "Marul uykusuzluğa ve sinir bozukluklarına iyi geldiği gibi aşırı cinsel istekleri de yumuşatır. Bu nedenle eskiler marula "hadım otu" derlerdi. Cinsel istekleri taşkın olanlar marul yiyerek taşkın arzularına gem vurabilirler."
Marulun şehvet kesici ve uyku verici özelliği yapısında bulunan "Latex" adlı sütten doğar. Nitekim bir çok ağrı kesici, yani uyuşturucu ilaçların yapımında bu latex sütü kullanılır.
Limon
Halkımız limona olan sevgisini çeşitli manilerde ve türkülerde dile getirir:
"Limon ektim taşa
Askerlik geldi başa" diyor köy delikanlısı.
Bir başka türküde de şu dizeler var:
"Limonum, portakalını
Gitme burda kalalım
Güzel kızlar polis olmuş
Hemen teslim olalım."
Akdeniz kıyılarının bu sarışın ürünü sofralann ve sağlığımızın dostudur. İçinde A, 8(1), B(2), B(3), C ve PP olmak üzere çok sayıda vitaminler, kalsiyum, bakır, silisyum, demir, fosfor, manganez gibi mineraller, meyve şekerleri, sitrik asit, malik asit gibi organizmaya yararlı asitler terpen ve linalol var.
Çamaşır suyundan doğan zehirlenme ve allerjiye karşı ilaçtır:
Doğa bilimcisi ve beslenme uzmanı Maurice Messegue, "Şifalı Otlar" adlı yapıtında şunları yazar: "Zehirlenme, sodyum, potasyum, javel çamaşır suyu, deterjan gibi alkaliden ileri geliyorsa limon suyu etkili birpanzehirdir. Anneler, bu sözümü kesinlikle unutmayın. Limonun gerek kendisi, gerek kabuğu hem yenilir, hem de cildin üstüne sürülürse organları uyarır, terleme sağlar. Bu terleme ise bilindiği gibi, zehirleri dışan atar.
Diğer Yararları:
Gut hastalığına ve yüksek tansiyona karşı ilaçtır.
Böbreklerin çalışmasını arttırır, böbrek taşlarının düşmesini kolaylaştınr.
Damar sertliği ve romatizmaya karşı faydalıdır.
Gribin çabuk atlatılmasını sağlar.
Bir bardak ılık suya limon sıkar ve gargara yaparsanız anjini iyileştirir.
İshali keser.
Karaciğer hastalıklarına karşı faydalıdır.
Burun kanamalarına karşı, bir pamuğun üstüne limon sıkarak bu pamuğu kanayan burnun üstüne koyun.
Ay hali kanamalarını düzenler.
Sinüzüte karşı etkili bir ilaçtır.
Yüzdeki sivilceleri geçirir.
Diş etlerini kuvvetlendirir.
Cildi ve Zekayı Geliştirir:
Cildi güzelleştiren limon, aynı zamanda yapısındaki B vitamini bileşikleri sayesinde zekayı da geliştirir. Bir İngiliz fıkrası limonun bu yararım şöyle dile getirir:
Çöpçatan damat adayına sorar:
Nasıl bir kız istiyorsun? Damat adayı yanıtlar:
Güzel olsun, zeki olsun, kültürlü olsun. Çöpçatan şu cevabı verir:
O halde sana bir kadınla beraber üç kasa da limon gerek.
Gözün Cilasıdır:
Yapısındaki A vitamini sayesinde gözünüze güç verir.
Nasıl Alacaksınız?
1- İki türlü limon vardır; yatak limon, mevsimlik yani yazlık limon. Yatak limonun rengi koyu sarı, mevsimlik limonun, yani yeni limonun rengi ise açık sarıdır. Pahalı da olsa yatak limon alın. Ancak önce kendi seçeceğiniz bir limonu kestirip suyuna bakın.
2- Limonun ince kabuklusu makbuldür. Kalın kabuklu limon ilk bakışta kendini belli eder. Tepesinde kiraz büyüklüğünde bir çıkıntı vardır.
Nasıl Yiyeceksiniz? Nasıl Koruyacaksınız?
l- Limondaki A, B bir, B iki vitaminleri ışıktan, C vitamini ise havadan çok etkilenir. Bir başka deyimle, kestiğiniz limonun hepsini kullanmamış iseniz kalan kısmı ışığın ve havanın etkisiyle vitaminlerinden bir kısmını kaybeder. O nedenle limonun tümünü kullanmıyacaksanız şöyle sıkın: Limonu kesmek yerine sivri bir şeyle delin ve suyunu ordan akıtın.
2- Limonu kestiyseniz yarısını sonra kullanacaksanız, yarım limonu bir tabağa kesik yeri tabağa gelecek şekilde koyun ve üstüne bir bardak kapayın.
3- Ya da kesilmiş yarım limonun üstüne, kesilmiş yüzeyi kaplıyacak şekilde tuz serpin. Yeniden kullanacağınız zaman burayı ince bir dilim halinde kesip atar, kalanın suyunu sıkarsınız.
4- Bir limonun daha bol su vermesini istiyorsanız kaynar suya atıp kısa bir süre bekletin.
5- Limonu bir kaç hafta taze olarak saklamak istiyorsanız içi su dolu bir kaba koyun ve bu suyu hergün değiştirin.
6- Yatak limonun suyu zaten boldur. Boylamasına da enlemesine de kesebilirsiniz. Ancak limon yeni ürünse mutlaka boylamasına kesin.
