Semizotu
İmam Zehebi'nin "Şifa Demetleri" adlı eserinde şunlar yazılıdır: "Peygamberimizin ayağında bir yara vardı. Semizotunu ıslatarak suyunu yaranın üstüne sıktı. Yara iyi oldu. Allah sana bereket versin, istediğin yerde bit dedi." Semizotu her iklimde ve toprakta yetişebilen bir sebzedir. C ve D vitaminleri, demir, bakır, manganez gibi madensel tuzlar yönünden zengindir. Bu değerli özellikleri taşıyan semizotu:
1. Bedeni mikroplara ve soğuk algınlıklarına karşı korur,
2. Bağırsakları yumuşak tutar, pekliği giderir,
3. Sinirleri dinlendirir,
4. Uykuyu düzene sokar.
Cinsel Gücü Zayıflatır:
Ünlü Türk hekimi İbni Sina, Latince, İngilizce, Fransızca ve Almanca gibi bir çok yabancı dillere çevrilmiş "Kanun" adlı eserinde semizotunun cinsel gücü zayıflattığını yazar.
Nasıl Alacaksınız?
1. Tepeleri tohumlu olmayacak,
2. Rengi yeşil, yapraklan canlı olacak,
3. Kökü fazla çamurlu olmayacak.
Nasıl Yiyeceksiniz?
Toprağa yakın bir sebze olduğu için iyice yıkayın. Madensel tuzlar ve vitaminler yönünden çok zengindir. Ancak semizotundaki madensel tuzlar ve vitaminler, bu sebze kaynatıldığında besin değerinin bir kısmını yitirir. Avrupalılar, ülkemizde de Egeliler bu otu salata şeklinde yiyerek ondan en iyi şekilde yararlanıyorlar. Aldığınız semizotunun bir kısmını bekletmeniz gerekiyorsa, köklerini ıslatacak kadar içinde su bulunan bir kaba koyun.
Sarmısak
Antik Yunanlıların "pis kokulu gül" adını taktıkları sarmısak besin listelerinde birinci sırayı alır, besinlerin kralıdır. Nitekim Avrupanın hovarda kralları bol bol sarmısak yerlerdi. Uçkuruna düşkünlüğüyle tanınan Fransız Kralı Gaskonyah Dördüncü Henri'nin ağzı hep sarmısak kokardı.
Meksika'da, Antiller'de ve Filipinler'de dövüş horozlarına sarmısak yedirilir. Romalılar da, gladyatörlere, arenaya çıkmadan bir gün önce sarımsaklı yemekler hazırlarlardı. Ortaçağın büyük hekimlerinden Galien, Avrupalıların Avincen adıyla tanıdıkları ünlü Türk hekimi İbni Sina pek çok hastalığa karşı sarımsağı ilaç olarak yazardı.
Kırkı Aşkın Yararlı Madde Var:
Sarmısak, besin listelerinde birinci yerini, yapısında bulunan, manganez, silisyum, iyot, kükürt gibi madensel tuzlara, sülfür bileşiklerine, sülfürlü şekere, alil okside, antibiyotiklere, bitkisel yağa ve daha burda saymadığımız kırkı aşkın yararlı maddeye borçludur.
Yararları:
Her derde deva sarımsağın faydaları saymakla bitmez. Burda, en önemlilerine değinmekle yetinelim:
İyi bir antibiyotiktir, mikroplan öldürür.
Bağırsakları solucan ve kurtlardan temizler.
Karaciğer rahatsızlıkları, tiroid, böbreküstü v.s iç salgı bezleri, gut, siyatik, baş dönmeleri, kulak uğuldaması, ateş inip çıkması gibi bir çok hastalıklara iyi
Kandaki şeker miktarını dengeler. Şeker hastalığına karşı en iyi doğal ilaçtır. Boğazına düşkün aşın şişmanlann bir önlem olarak, bol bol sarımsak yemelerinde yarar vardır.
Yüksek Tansiyonu Düşürür:
Zamanımızın yaygın tehlikelerinden olan enfarktüs ve beyin kanamalarınının baş sorumlusu yüksek tansiyondur. Sarmısak yüksek tansiyonu düşürdüğü gibi kan damarda yumuşatarak damar sertliğine karşı koyar, kolestrol miktarını ayarlar.
Nikotin Zehirlenmelerinden Korur:
Çok sigara içenlerin sarmısak baş dostudur. Aşın tiryakileri nikotin zehirlenmesine karşı korur.
Kanser Tümörlerini Önler:
Bilimsel araştırmalara göre kanser tümörlerini sarmısak önler. Bu işlevini mide salgılarını uyarmak, bağırsakları mikroplardan temizleme ve kabızlığa engel olma yoluyla yerine getirir.
Nasıl Alacaksınız?
a- Sarımsağı güz sonlannda alın. Zira kış başlannda filiz çıkarmaya (çillenmeye)
başlar.
b- Tanesi iri olsun. Ucuz diye aldığınız küçük taneli sarımsaklar sizi fazla oyalar.
c- İyi sarmısak taş gibi serttir. Parmağınızı bastınn, çökerse almayın, bilin ki içi boşalmıştır.
Nasıl Koruyacaksınız?
Sarımsağı saplanndan bağlayıp demet halinde mutfağınızın duvarına asın. Böylece, çürümesini, çillenmesini önlemiş olursunuz. Aynca duvardaki sarmısak doğal bir dekor olarak mutfağınızı da süsler.
Nasıl Yiyeceksiniz?
Antik Yunanlılann "pis kokulu gül" adını taktığı sarımsağın kokusu gerçekten de çevredekileri rahatsız eder. Bu nedenle de çokları, sevseler bile kendilerini bu kral besinden yoksun ederler. Oysa, aşağıdaki şekillerde sarmısağı yerseniz koku olayı da ortadan kalkmış olur:
a. Bir kaç diş sarmısağı yutun.
b. Yemeklerinize, doğramadan, bol bol sarmısak katın.
c. Fırında et yemekleri hazırlarken, beş, altı diş sarmısağı yıkayın, kabuğuyla birlikte güvecin ya da tepsinin içine atın. Pişmiş sarmısak koku yapmaz.
d. But kızartmalarında sarımsaktan bol bol yararlanın. Budu bir kaç yerden kesin ve buralara sekiz on diş ayıklanmış sarmısak yerleştirin. Butun lezzetinin daha da arttığını göreceksiniz.
Yararlı Bilgiler:
Sarmısağı seven bir milletiz. Mantı, patlıcan, kabak, biber kızartmaları, ıspanak, yaprak ve kabak dolması, çılbır gibi ulusal yemeklerimizin pek çoğu üzerine sarımsaklı yoğurt dökülerek yenir. Cacık sarımsaklı yoğurtla hazırlanır, imambayıldının içine bol miktarda sarmısak konur.
Çiğ sarımsağın kokusundan şöyle kurtulabilirsiniz:
1. Sarımsaklı yemekten sonra yanm ya da bir demet maydanoz yeyin.
2. Bir çay kaşığı kahve için.
3. Karanfil çiğneyin.
4. Kekik ya da nane gibi kokulu otlar yeyin.
Pırasa
Halkımızın duygularını en iyi ninniler ve türkülere dökülen maniler dile getirir. Manilerimizin çoğu kırsal yaşamı, kırsal yaşamın sevinçlerini, acılarım, üretimle iç içe sevdaları anlatır. Sevgilisine kavuşamayan delikanlı şunları söylüyor: "Bahçelerde pırasa/ Dallarına kar yağsa/ Kızlar kocasız kalıp/ Oğlanlara yalvarsa..." Pırasa mutfağımızın püsküllü güzelidir.
Pırasada B ve C vitaminleri ve demir, kalsiyum, fosfor, magnezyum, soda, potasyum gibi çeşitli mineraller, oligo-elemenüer ye sellüloz bulunur. Tok tutan bir besindir, pırasa yiyenler uzun zaman acıkmazlar. İçinde çok çeşitli mineral ve oligo-element bulunduğundan, organizmanın madensel tuz gereksinimini karşılar.
Sinirleri Yatıştırır:
B vitamini yönünden zengin olduğu için sinirleri yatıştırır. Kansızlığa, romatizma, gut ve damar hastalıklarına karşı doğal ilaçtır.
Cildi besler ve güzellestirir:
Pırasa cildi besler ve güzelleştirir. Emzikli annelere süt yapar. Sindirimi kolaydır ve bağırsakları yumuşak tutar. Yapısında bol miktarda su bulunduğu için organizmanın su ihtiyacını karşılar.
Kanı temizler, zehirleri atar:
Pırasa kanı temizler ve toksin denilen zehirli artıkların organizmadan atılmasını kolaylaştırır.
Nasıl alacaksınız?
1. Tazesinin püskülü sakız gibi beyaz ve diri olur.
2. Taze pırasanın beyazı beyaz, yeşili yeşil olmalıdır. Sarıya çaldığı takdirde bayatlamaya yüz tutmuş demektir.
3. İncesi daha makbuldür, bunlara "kalem pırasa" denir.
Nasıl yiyeceksiniz?
Başı toprakta biten bir sebzedir, dolayısıyla mikroplar ve zehirli kimyasal artıklarla burun buranadır. Püskülü kesip attıktan sonra, yapraklarını da iyice yıkayın. Bununla da yetinmeyip, üstten bir iki sırayı daha feda edin.
